Jak święta to choinka!

Czy jesteście w stanie wyobrazić sobie Boże Narodzenie bez udekorowania choinki? Raczej nie, ponieważ jest to nieodłączny element każdego świątecznego wystroju. Dzięki udekorowanemu drzewku dom nabiera świątecznej magii. Tradycyjnie ubieramy choinkę tuż przed wigilią i przystrajamy różnego rodzaju ozdobami, od wymyślnych łańcuchów i bombek, po proste cukierki i pierniczki, suszone owoce czy drewniane zabawki w starym stylu.

Choinką nazywamy udekorowane drzewko iglaste (świerk, jodła, sosna), które ozdabia się zgodnie z tradycją w wigilię. W ludowych wierzeniach drzewo jest symbolem życia, płodności i odrodzenia.

W Europie zwyczaj ten zapoczątkowali Niemcy, dominował tam protestantyzm, a głównym zwolennikiem choinki na święta był Marcin Luter. Następnie tradycja objęła obszary innych państw m.in. Francję i Anglię. Do naszego kraju ta tradycja przywędrowała wraz z zaborem pruskim między XVIII a XIX wiekiem. Zachęcali do tego stacjonujący na naszych terenach żołnierze oraz urzędnicy. W tamtych czasach największą popularność choinka zyskała wśród arystokracji i klasy wyższej, a dopiero późnej przyjęła się wśród pozostałej ludności. Na wsi choinki pojawiły się dopiero w okresie międzywojennym – głównie w rejonach Polski południowej i centralnej.

Symbolika ozdób choinkowych

Na samym początku do przyozdabiania choinek używano różnego rodzaju owoców, orzechów, słodyczy oraz innych przedmiotów codziennego użytku. Nadawano tym przedmiotom różne, głębsze znaczenie religijne, jak i pogańskie np.:

• choinka- źródło życia
• orzechy- siła, dobrobyt
• jabłka- uroda, zdrowie, symbol biblijnego jabłka
• światełka choinkowe- odstraszanie złych mocy i demonów, oświetlenie właściwej drogi w życiu
• łańcuchy- zniewolenie grzechem i złymi uczynkami
• anioły- opiekowanie się domem i jego mieszkańcami
• jemioła- szczęście dla zakochanych i zgoda dla skłóconych par

Rodzaje choinek

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia zadajemy sobie pytanie: świerk, jodła czy sosna?

Jakie drzewka wybieramy najczęściej:

• świerk pospolity i kłujący
• jodła kaukaska
• sosna pospolita

Świerki

Najczęściej wybieranym drzewkiem na choinkę jest  zdecydowanie świerk – zarówno świerk pospolity (Picea abies), jak i świerk kłujący (Picea pungens), który jest o wiele droższy od swojego gatunkowego kolegi.

Dlaczego tak chętnie kupujemy świerki? Wiąże się to z długą tradycją, przystępną ceną, stożkowym pokrojem, a przede wszystkim z intensywnym żywicznym zapachem świerkowych igieł. Niestety dużym minusem tego drzewka jest fakt, iż świerk pospolity gubi igły już od pierwszej minuty po przyniesieniu do domu, a po kilku tygodniach zrzuca je wszystkie. Świerk kłujący zachowa świeży wygląd w mieszkaniu nieco dłużej, jednak należy uważać na jego igły, bo jak mówi nazwa rośliny – są bardzo kłujące i mogą spowodować nieprzyjemne ranki.

Świerk pospolity

Jest to najbardziej popularna choinka w Polsce ze względu na wielowiekowe tradycje. Korona wąsko stożkowata lub stożkowata. Igły krótkie na 1-2 cm, zielone do ciemnozielonych, o zapachu żywicznym. Igły krótko utrzymują się na gałęziach, tylko przez czas 1-3 tygodni. Gałęzie giętkie i łatwe do ułożenia.

Świerk kłujący

Drzewko o regularnej stożkowatej koronie. Gałęzie sztywne, ustawione pod kątem prostym do pnia; igły 2-3 cm długości (uwaga kłujące!), barwy od sinozielonej do srebrzystej, utrzymują się na gałęziach przez kilka tygodni.

Jodła kaukaska

Jodła kaukaska (Abies nordmanniana) należy do tzn. ekskluzywnych choinek. Świadczy o tym przede wszystkim jej cena (jest to najdroższe drzewko). Jodła w mieszkaniu może wytrzymać nawet dwa miesiące, a igły nie będą się sypać. Niestety gałązki jodły nie pachną, ale jest ceniona za trwałość.

Choinka o stożkowatej, bardzo regularnej koronie. Igły ciemnozielone, błyszczące, na szczycie zaokrąglone, 2-4 cm długości; bardzo długo utrzymuje igły na gałęziach, nie opadają, lecz usychają na gałęzi. Gałęzie sztywne i gęste, bardzo zgrabna i efektowna jako choinka świąteczna.

Sosna pospolita

Sosna pospolita (Pinus silvestris) nie jest często wybierana na choinkę ze względu na rzadkie igły, które nie są w stanie udźwignąć cięższych ozdób świątecznych. Jej największym atutem jest atrakcyjna cena oraz żywiczny zapach igieł, które długo utrzymują się na gałązkach (cudowny zapach lasu ze względu na wysoką zawartość olejków eterycznych).

Jest to choinka o naturalnym szeroko stożkowatym pokroju i ażurowej (rzadkiej) koronie o zapachu żywicznym. Igły jasnozielone 8-10 cm długości, długo utrzymujące się na gałęziach. Gałęzie sztywne, dobrze utrzymujące ozdoby choinkowe (w przeciwieństwie do samych igieł).

Jak przedłużyć trwałość choinki w domu, czyli dobre rady na świąteczny czas

• Nie kupuj w niesprawdzonych miejscach.
• Bardzo dużo znaczenie ma fakt, jak dawno kupowana choinka została ścięta – to ma duży wpływ na jej żywotność. Jak więc skontrolować tę sytuację? Najlepiej znaleźć sprawdzonego sprzedawcę lub nadleśnictwo, lista jest w Internecie.
• Nie trzymaj drzewka w ciepłym pomieszczeniu. Choinka nie lubi ciepła, jej gałązki wysychają lub bardziej oddając prawdę – zasychają.
• Kaloryfer przy choince niech będzie zakręcony. Wietrz często pomieszczenie.
• Choinka podczas zakupu musi mieć zielone, giętkie igły, które dobrze trzymają się gałązek. Brak intensywnego koloru oznacza przesuszenie drzewka.
• Zanim wniesiesz choinkę do domu zahartuj ją, potrzymaj na tarasie lub w garażu. Pamiętaj, że do tej pory rosła w zimnym lesie i potrzebuje minimum dnia aby się przyzwyczaić do nowego otoczenia.
• Przed zamocowaniem jest w stojaku obetnij choince kawałek pieńka – około 2-3 cm wyżej niż pierwotne cięcie. Dzięki świeżemu cięciu, drzewko będzie łatwiej wchłaniać wodę.
• Trzymaj choinkę w wodzie. Niech to będzie pojemnik, wiaderko, cokolwiek. Choinka potrzebuje wody i wypija jej naprawdę bardzo dużo. Najlepiej, jeśli na początku woda będzie ciepła, a nawet gorąca – wtedy otwierają się pory, a choinka lepiej się nawadnia. Drzewko należy podlewać codziennie.
• Można spryskać gałęzie zimną wodą.
• Do wody można dosypać specjalnej odżywki do choinek, którą jednak trudno znaleźć w sklepach.
• Światełka ledowe dają mniej ciepła i mniej wysuszają drzewko.
• Ponadto staraj się nie obciążać drzewka nadmiarem bombek lub stawiaj na lekkie dekoracje. Dzięki temu gałązki nie będą się uginać pod ich ciężarem, co może przyspieszać proces ich wysychania oraz powodować opadanie igieł.